Erkən uşaqlıq dönəmində uşağın psixososial inkişafını ölçən metodların etibarlılıq səviyyəsinin müqayisəli təhlili

Abstract

Bu tədqiqat işində erkən uşaqlıq dövründə psixososial inkişafın qiymətləndirilməsində istifadə olunan iki əsas metod – Ankara İnkişafı Dəyərləndirmə şkalası və Harris-Gudinaf “Bir insan çək” testi – etibarlılıq baxımından müqayisəli şəkildə təhlil edilmişdir. Məqsəd bu metodların hansı dərəcədə obyektiv, etibarlı və praktik olduğunu müəyyənləşdirmək və erkən müdaxilə imkanlarını dəstəkləməkdir. Tədqiqat çərçivəsində 3–6 yaş aralığında olan uşaqlarla empirik məlumatlar toplanmış, hər iki testin nəticələri statistik üsullarla analiz olunmuşdur. Nəticələr göstərmişdir ki, hər iki metod psixososial inkişafın müəyyən aspektlərini ölçməkdə faydalı olsa da, Ankara İnkişafı Dəyərləndirmə şkalası daha strukturlaşdırılmış və valideyn müşahidələrinə əsaslanan obyektiv məlumat təqdim etdiyi halda, Harris-Gudinaf “Bir insan çək” testi uşağın daxili emosional vəziyyətini və simvolik düşüncə bacarıqlarını əks etdirməkdə daha güclüdür. Bu səbəbdən, hər iki metodun kombinə olunaraq istifadəsi, erkən uşaqlıq dövründə inkişafın daha dolğun şəkildə qiymətləndirilməsi üçün tövsiyə edilir.