Qarabağin etno-mədəni inkişafinda skit və alban mərhələləri

Abstract

Qarabağın dağlıq ərazisində arxeoloji qazıntı işlərinə başlanılması XIX əsrin 90-cı illərinə təsadüf edir və Şuşa şəhərində çalışan alman peda-qoqu Emil A. Reslerin adı ilə bağlıdır. Onun Qarabağın dağlıq ərazisində tədqiq etdiyi kurqanların Almaniyaya göndərilmiş materialları ilə tanış olan alman mütəxəssisi Rudolf Virxov həmin kurqanların yerli mədəniyyətlə əla-qədar olmadığı qənaətinə gəlmişdir Buna əsaslanaraq, 1934-cü ildə artıq həmin abidələrin etnik mənsubiy-yətini konkretləşdirən belə bir fikir irəli sürülmüşdür ki, Qarabağın dağlıq ərazisindəki bir qrup kurqanlar skit və ya sak mədəniyyətləri ilə əlaqədardır. Bu mülahizənin müəllifi S.V.Ter-Avetisyan hətta sakları şi-maldan gəlmə bir xalq deyil, Cənubi Qafqazın, o cümlədən, Qarabağın dağ-lıq ərazisinin yerli, avtoxton əhalisi hesab edirdi