Neolitik adlamasının dünden bugüne değişen tanımı

Abstract

Neolit termini ilk öncə daş artefaktların yonma və itiləmə olmaqla iki texniki mərhələlərini bir-birindən fərqləndirmək üçün təklif olunmuşdur. Bu texnikanı ifadə etmək üçün nəzərdə tutulan həmin termin zamanla daş alətlərin cilalanması və saxsı qablar istehsalı sahələrini də əhatə edərək daha geniş mənanı ifadə etməyə başladı. Bir müddətdən sonra isə o kənd təsərrüfatı təcrübələrini də əhatə etdi və beləliklə termin kimi müəyyənləşdirilən Neolit texniki-terminoloji mənasından sosial-iqtisadi formaya çevrildi. Əsas məsələ bundan ibarətdir ki, bu çevrilmə nə zaman, harada və nə üçün baş vermişdir. Sualları cavablandırmaq nə qədər çətin və dəyişkən görünsə də, bir o qədər də sadə bir başlanğıca malikdir. Lakin, Suriya və İraqın şimalını, eləcə də Türkiyənin cənubunu əhatə edən əsas neolitik ərazilərdə son zamanlar aparılan ilkin araşdırmalar inkişaf etmiş güclü texnologiyaların tətbiq olunduğu və zərif işləmələrin əks olunduğu yüksək laylı sosial quruluşu olan çox mürəkkəb mənzərələri ortaya çıxartmışdır.