XX Əsrin Əvvəllərində Azərbaycan Poeziyasında Turançılıq İdeyasının Bədii İnikası

Abstract

Çağdaş ədəbiyyatşünaslığımız üçün tədqiqat işi nəzəri və praktik əhəmiyyətə malikdir. Belə ki, tədqiqat işinin müddəalarından və gəlinən elmi nəticələrindən Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində turançılığın, türkçülüyün yeri və mövqeyinin müəyyən edilməsində bir mənbə kimi istifadə edilə bilər. XX əsrin əvvəllərində turançılığın və türkçülüyün bir istiqamət, ideya kimi formalaşmasında rolu olan fikir adamları və şairlərin yaradıcılığının bu aspektdə təhlilindən ictimai və ədəbi sahədə araşdırılan tədqiqatlarda istifadə oluna bilər. Turan ideyası və turançılığın nəzəri və tarixi aspektdə araşdırılması problemin tarixinə və bugününə işıq tutur, ictimai fikrdə mövcudluğuna aydınlıq gətirilir. Eyni zamanda, turançılığın tarixi aspektinə də nəzər yetirilir ki, bu da problemin həm tarixini, həm də bugününü öpyrənməyə imkan verir. Ə.Hüseynzadə, M.Hadi, A.Şaiq, H.Cavid, Ə.Müznib, Ə.Cənnəti, Ə.Cavad, C.Cabbarlı, Umgülsüm və başqa bu kimi şairlərin yaradıcılığında turançılıq ideyasının araşdırılması bu ədəbi şəxsiyyətlərin ədəbiyyat tarixindəki yerini və mövqeyini müəyyənləşdirmək baxımından da önəmli əhəmiyyətə malikdir. Problemin bu şəkildə araşdırılması romantik ədəbiyyatın və Cümhuriyyət dövrü ədəbiyyatın tədrisində də praktik əhəmiyyətə malik ola bilər.