Türkçü bir siyasetçi ve fikir adamı: Ahmet Ağaoğlu

Abstract

Ahmet Ağaoğlu Aralık 1869’da Azerbaycan’ın Karabağ bölgesinde bulunan Şuşa kentinde dünyaya gelmiştir. Azerbaycan’da ve Türkiye’de siyasî faaliyetlerde bulunmuş Türkçü bir fikir adamıdır. Çocukluk yıllarında yaşadığı ortam onun fikrî hayatında son derece etkili olmuştur. Özellikle Bakü’deki faaliyetleri ile Azerbaycan Türklerinde Türkçülük şuurunun yerleşmesine gayret etmiştir. Siyasetçi kimliğinin dışında akademisyen, gazeteci ve yazar olarak da çalışmıştır. İkinci Meşrutiyet’in ilan edilmesinden sonra Türkiye’ye gelmiştir. Türkiye Cumhuriyeti’nin çok partili hayata geçiş denemelerinden biri olan Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kurulmasında ve sonrasında ön plana çıkmıştır. Ahmet Ağaoğlu’nun liberal bir çizgiye sahip olması, onu döneminin düşünürlerinden farklı kılan bir hususiyet olmuştur. Ahmet Ağaoğlu, Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kapanmasından sonra aktif siyaset hayatına son vermiştir. Siyaset hayatının ardından yazılarıyla milliyetçi ve liberal düşüncelerini savunmaya devam etmiştir. Ziya Gökalp ve Yusuf Akçura gibi isimlerle birlikte Türkçülük akımının öncüleri arasına girmeyi başarmıştır. Türk Yurdu ve Türk Ocağı gibi Türkçü cemiyetlerin kurulmasında ve faaliyet göstermesinde önde gelen isimlerden biri olmuştur. Uzun yıllar hem Azerbaycan’da hem de Türkiye’de siyasî ve akademik çalışmaları ile Türkçülüğe katkılar sunmuştur. Ahmet Ağaoğlu 19 Mayıs 1939’da İstanbul’da vefat etmiştir.