Sovyetler Sonrasi Dönemde Ukrayna'nin Askerî Yapilanmasinda Türkiye'nin Rolü (1991-2000)

Abstract

Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik 24 Şubat’ta başlattığı işgal, kısa sürede geniş çaplı bir savaşa dönüştü. Adı geçen savaş, uzun müddettir dünyanın en önemli gündem maddesi konumunda. Bunda, savaşın gıda güvenliği açısın-dan yarattığı tehdidin de büyük payı var. Savaşın başlarında Rusya’nın kısa sürede zafer elde edeceği düşüncesi geniş biçimde kabul görmüştü. Bundan başka Ukrayna’nın gereken karşılığı veremeyeceği ve Rus ordusuna pek fazla direnemeyeceği de yüksek sesle dillendirilmekteydi. Ancak başta otoriteler olmak üzere, çok büyük bir kesimin ortaya koyduğu bu yaklaşımın hatalı olduğu kısa sürede anlaşıldı. Ukrayna ordusu kendisinden beklenmeyecek şekilde oldukça başarılı bir mücadele ortaya koymakta, hatta Rus-ya’nın savaşın başlarında işgal ettiği pek çok bölgeyi birer birer geri almaktadır. Sovyetler sonrası dönemde Ukrayna’nın askerî anlamda yeni bir yapılanma içinde olduğu bilinmekteydi. Özellikle Rusya’nın 2014 yılında Kırım bölgesini işgal etmesi, bu yapılanmanın hızlanmasını sağladı. Rusya’nın bölgede yayılmasının karşısını almak isteyen Batı dünyasının da bu gelişmedeki katkısı oldukça büyük. Burada Türkiye’nin rolünün özellikle belirtilmesi gerekiyor. Türkiye ile Ukrayna arasındaki askerî ilişkilerin geçmişi, bağımsızlıktan hemen sonraki döneme tesadüf ediyor. Adı geçen ilişkilerin geniş çaplı ve derin köklere sahip olduğu da unutulmamalıdır. Bu nedenle bugün Ukrayna ordusunun ortaya koyduğu direnişte Türkiye’nin çok önemli bir paya sahip olduğunu ifade edebiliriz. Bu çalışmanın amacı Türkiye-Ukrayna arasındaki askerî ilişkileri tüm detayları ile ortaya koymak ve bu arada bugünkü siyasî ve askerî olayları bahsettiğimiz eksende ele almaktır. Çalışmada; arşiv belgeleri, ulusal gazeteler, zabıt cerideleri, resmî gazete, çeşitli kitap, makaleler vb. kaynaklardan istifade edilmiştir.