Çok Partili Hayata İlk Adım Millî Kalkınma Partisi ve Nuri Demirağ

Abstract

Yeni Türk Devleti, cumhuriyetin ilanından sonra çok partili hayata geçmek için yaklaşık çeyrek asır beklemiştir. 1924 yılındaki Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ve 1930 yılındaki Serbest Cumhuriyet Fırkası (SCF) girişimleri başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Türkiye’nin çok partili sisteme geçişinin simgesi olan Demokrat Parti (DP) 1946’da kurulmuş ve 1950’de iktidara gelmiştir. Bu nedenle Türkiye’nin çok partili hayata geçişinin DP’nin kurulmasıyla olduğu kabul edilmektedir. Aslında Millî Kalkınma Partisi (MKP), DP’den daha önce kurulmuştur. Ancak siyasî açıdan bir varlık gösteremeyen MKP, bir süre sonra politik arenadan çekilmek zorunda kalmıştır. Her ne kadar başarısız bir girişim olarak kalsa da Türk demokrasi tarihi açısından MKP’nin önemi göz ardı edilemez. Partinin kurucusu olan Nuri Demirağ politikada başarısız olsa da Türk milletine ve Türkiye Cumhuriyeti’ne büyük hizmetler sunmuş değerli bir şahsiyettir. Türkiye’de demiryolu yapımı, önemli binaların inşası, ilk yerli sigara kâğıdı üretimi ve tabii ki ilk yerli yolcu uçağının yapımı gibi çok büyük işlere imza atan Nuri Demirağ, bir dönem Türkiye’nin en zengin insanı konumuna gelmiştir.Bu çalışmada Nuri Demirağ’ın müteahhit, mühendis ve ticaretçi kimliğine değinilmekle birlikte, MKP’nin kuruluş süreci ve faaliyetleri hakkında bilgi verilmeye çalışılacaktır.