Nebi Mehdiyev, Bir Bilme Teorisi

Abstract

Bilgi, felsefenin temel meselelerinden biri olma özelliğini korumaya devam etmektedir. Antik Çağ’dan günümüze bilginin koşulları üzerinde çeşitli yaklaşımlar sergilenmiştir. Bu hususta temel referans kaynağı olan Platon’un meşhur üçlü koşulu –“doğruluk”, “inanç” ve “gerekçelendirme”– bilginin koşulu olarak kabul edilmiş ve modern bilgi felsefesinde de etkisini sürdürmüştür. Felsefede “Theaetetus Sorunu” olarak da bilinen bu yaklaşım, bilgiyi gerekçelendirme (justification) koşuluna dayandırmıştır. Edmund Gettier’in “Is Justified True Belief Knowledge” başlıklı makalesi ise gerekçelendirmenin bilgi için yeterli koşulu sağlamadığını iddia etmiştir. Bu üç sayfalık makale, ilgili literatürde devrim niteliğinde bir sorgulamaya sebep olmuş ve yüzyılın en fazla atıf alan yayınlarından biri olmuştur. Ezcümle “Gettier Sorunu”nun çağdaş epistemoloji araştırmalarına yön verdiği söylenebilir. Bir Bilme Teorisi, “Gettier Sorunu”nun oluşturduğu iklimde şekillenmiştir. Ancak Mehdiyev, her iki sorunun ötesinde bir bilgi tanımı denemesi ortaya koymuştur.