Türkiye Türkçesindeki Anlamdaş Gramer Terimlerinin Diğer Türkçelerde Öğretimi Sorunları

Abstract

Bilindiği gibi terimlerin en belirgin özelliği bu birimlerin eşanlamlı olmayışı ile ölçülmektedir. Bu anlamda standart Türkiye Türkçesinde gramer terimleri adlandırma açısından dikkat çekmektedir. Türkiye Türkçesinde ister isim durum ekleri, ister sözcük türleri, isterse de diğer kategorilere ait dilbilgisi terimleri incelendiği zaman adlandırmada çeşitlilikle karşılaşmak mümkündür. Cumhuriyet döneminde Türkiye Türkçesinde yazılan gramer kitaplarında aynı terminler birden çok terimle adlandırılmıştır. Bu varsayımı doğrulamak için Tahsin Banguoğlu, Muharrem Ergin, Zeynep Korkmaz, Mehmet Hengirmen, Nureddin Demir, Süer Ekerʼin gramer kitapları incelenmiş, gramer terimleri taranmıştır. Bildiride adı geçen gramer kitaplarındaki terimler veri olarak kullanılmıştır. Karşılaştırma ölçütü olarak Azerbaycan Türk yazı dilinin gramer terimleri kullanılmıştır. Çalışmada Türkiye Türkçesinde dilbilgisel terimlerin birden çok terimle adlandırıldığı saptanmış, onların çeşitli kategorileri üzerinde durulmuş ve bu leksik birimler Azerbaycan Türkçesindeki aynı değerin taşıyıcısı olan terimlerle anlamsal açıdan mukayese edilmiştir. Makalede probleme dair bazı öneriler sunulmuştur.